ΝΟΜΟΣ 4178/13 «Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης και Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο» – αυθαίρετα 2013
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης
Άρθρο 19 Ειδικές διατάξεις υπολογισμού του ενιαίου ειδικού προστίμου
1. Σε περιπτώσεις υπέρβασης ύψους νομίμως υφιστάμενων κτιρίων ή τμημάτων τους, στις οποίες δεν συντρέχει υπέρβαση δόμησης, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο υπολογίζεται χωρίς να πολλαπλασιάζεται ο συντελεστής δόμησης (5α, β, γ, δ) του Παραρτήματος αλλά ο συντελεστής 0,20 για υπερβάσεις αυτών έως 20% του επιτρεπόμενου ύψους και συντελεστής ο 0,40 για υπερβάσεις μεγαλύτερες του 20% του επιτρεπόμενου ύψους.
2. Για τον υπολογισμό του ενιαίου ειδικού προστίμου που αφορά στην υπέρβαση ύψους, στην περίπτωση οικοδομής με οικοδομική άδεια, δεν προσμετράται το πρόσθετο ύψος αυτής, που έχει προκύψει από τη μη ολοκλήρωση του περιβάλλοντος χώρου της ή από εκχωματώσεις που έχουν εκτελεστεί σε αυτόν. Το ειδικό πρόστιμο για το ύψος, που έχει προκύψει από τη μη ολοκλήρωση του περιβάλλοντος χώρου της ή από εκχωματώσεις, υπολογίζεται σύμφωνα με την παρ. 6 του προηγουμένου άρθρου. Ο παραπάνω τρόπος υπολογισμού δεν εφαρμόζεται για τις αυθαίρετες κατασκευές του άρθρου 13.
Εγκύκλιος 3 (1-10-2013) :Κατά τη ρητή διατύπωση του τελευταίου εδαφίου της παρούσας παραγράφου, για τον υπολογισµό του προστίµου των αυθαιρεσιών που περιγράφονται στην παράγραφο αυτή και αφορά σε ακίνητα του άρθρου 13 του ν. 4178/13 δεν εφαρµόζεται ο αναλυτικός προϋπολογισµός, αλλά συντελεστής ύψους.
3.Για κύρια και μοναδική κατοικία, εφόσον ο ιδιοκτήτης ή ο σύζυγος ή οποιοδήποτε από τα ανήλικα τέκνα αυτού δεν έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε κατοικία ή σε ιδανικό μερίδιο αυτής που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε οικόπεδο οικοδομήσιμο ή σε ιδανικό μερίδιο οικοπέδου στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες και βρίσκονται σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των τριών (3.000) χιλιάδων, καταβάλλεται ποσοστό 40% του ενιαίου ειδικού προστίμου, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Θεωρείται ότι πληρούνται οι στεγαστικές ανάγκες, εφόσον το άθροισμα της συνολικής επιφάνειας που τους αντιστοιχεί δεν υπερβαίνει τα εβδομήντα (70) τ.μ.. Η επιφάνεια αυτή προσαυξάνεται κατά τριάντα (30) τ.μ. για μέχρι δύο τέκνα και κατά είκοσι (20) τ.μ. για πάνω από δύο τέκνα, τα οποία βαρύνουν τον υπόχρεο ή τον άλλο σύζυγο. Η προϋπόθεση της κύριας κατοικίας για την εφαρμογή του άρθρου 17 του παρόντος πληρούται εφόσον για τις στεγαστικές ανάγκες των ανωτέρω προσώπων το άθροισμα της συνολικής επιφάνειας που τους αντιστοιχεί δεν υπερβαίνει τα εβδομήντα (70) τ.μ.. Η επιφάνεια αυτή προσαυξάνεται κατά δεκαπέντε (15) τ.μ. για κάθε τέκνο.
Εγκύκλιος 3 (1-10-2013) :Το κατά πόσον η κατοικία είναι κύρια και µοναδική προκύπτει από τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης, η οποία και υποβάλλεται στο πληροφοριακό σύστηµα. Για την κύρια και µοναδική κατοικία επιφάνειας µεγαλύτερης των 70 τ.µ. η µείωση του ενιαίου ειδικού προστίµου εφαρµόζεται µόνο στην επιφάνεια των 70 τ.µ. σε ένα φύλλο καταγραφής και η επιπλέον επιφάνεια σε άλλο φύλλο καταγραφής, υπολογιζοµένου του ενιαίου ειδικού προστίµου χωρίς τη ανωτέρω µείωση.
Εγκύκλιος 4 (3/12/13) :Με τη συγκεκριµένη διάταξη καθορίζεται εξαιρετικά µείωση του ποσού του προστίµου για περιπτώσεις κύριας και µοναδικής κατοικίας ως αναλύεται διεξοδικά.
Για την εφαρµογή του συντελεστή 40% της κύριας και µοναδικής κατοικίας θεωρείται ότι πληρούνται οι στεγαστικές ανάγκες, εφόσον το άθροισµα της συνολικής επιφάνειας, ανάλογα µε τα άτοµα, δεν υπερβαίνει τα εβδοµήντα (70) τ.µ. προσαυξανόµενο κατά τριάντα (30) τ.µ. για µέχρι δύο τέκνα και κατά είκοσι (20) τ.µ. επιπλέον για πάνω από δύο τέκνα, δηλ. ανώτατη επιφάνεια 120 τ.µ.
Αντίθετα, για την εφαρµογή της µείωσης του προστίµου για την κύρια κατοικία των ειδικών οµάδων πληθυσµού του άρθρου 17 του ν. 4178/13, θεωρείται ότι πληρούνται οι στεγαστικές ανάγκες εφόσον το άθροισµα της συνολικής επιφάνειας, µε βάση τα άτοµα, δεν υπερβαίνει τα εβδοµήντα (70) τ.µ. προσαυξανόµενο κατά δεκαπέντε (15) τ.µ. για κάθε τέκνο χωρίς όµως περιορισµό. Στα ανωτέρω τετραγωνικά προσµετράται το σύνολο των κτισµάτων, νοµίµων και αυθαιρέτων
5. Για αυθαίρετες αλλαγές χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια, εντός νομίμου περιγράμματος κτιρίου, στις περιπτώσεις όπου επέρχεται αύξηση του συντελεστή δόμησης, (αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από κατάστημα σε κατοικία σε εκτός σχεδίου περιοχή, αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από βιομηχανία για την οποία εκδόθηκε άδεια κατά παρέκκλιση σε εκτός σχεδίου περιοχή σε κατοικία και άλλα εκτός των τυχόν υπολοίπων συντελεστών (εκτός σχεδίου, παλαιότητας κ.α.) υπολογίζεται ο συντελεστής αλλαγής χρήσης κατά το Παράρτημα Α΄ για την επιπλέον της επιτρεπόμενης για τη νέα χρήση επιφάνεια. Για αυθαίρετες αλλαγές χρήσης από βοηθητική χρήση σε κύρια, χωρίς την έκδοση σχετικής οικοδομικής άδειας, εντός νομίμου περιγράμματος κτιρίου υπολογίζεται η υπέρβαση συντελεστή δόμησης που προέκυψε λόγω της αυθαίρετης αλλαγής και δεν υπολογίζεται ο ειδικός συντελεστής αλλαγής χρήσης κατά το Παράρτημα Α΄ του παρόντος.
Εγκύκλιος 3 (1-10-2013) :Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου αυτής αφορά στον τρόπο υπολογισµού του ενιαίου ειδικού προστίµου αυθαίρετης αλλαγής χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια, εντός νοµίµου περιγράµµατος κτιρίου, στις περιπτώσεις όπου επέρχεται αύξηση του συντελεστή δόµησης από την αυθαίρετη αλλαγή χρήσης :
α) Για την επιφάνεια που έχει γίνει αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια και δεν αντίκειται ως προς το µέγεθος στις ισχύουσες διατάξεις, εφαρµόζεται η παρ. 5 του άρθρου 18.
β) Για την επιπλέον επιφάνεια που έχει γίνει αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια και η οποία αντίκειται στις ισχύουσες διατάξεις ως προς το µέγεθος, εφαρµόζεται συντελεστής αλλαγής χρήσης κατά το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.
γ) Για την επιφάνεια της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης βοηθητικών χώρων σε χώρους κύριας χρήσης εφαρµόζεται συντελεστής δόµησης κατά το δεύτερο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.
δ) Κατά τα λοιπά εφαρµόζονται οι συντελεστές που προβλέπονται στις γενικές διατάξεις υπολογισµού του ενιαίου ειδικού προστίµου (οικ. άδεια, εντός ή εκτός σχεδίου, παλαιότητα, κ.λ.π.)
Εγκύκλιος 4 (3/12/13) : : Κατά τη ρητή διατύπωση της διάταξης ορίζεται ότι “Για αυθαίρετες αλλαγές χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια, εντός νοµίµου περιγράµµατος κτιρίου, στις περιπτώσεις όπου επέρχεται αύξηση του συντελεστή δόµησης, (αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από κατάστηµα σε κατοικία σε εκτός σχεδίου περιοχή, αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από βιοµηχανία για την οποία εκδόθηκε άδεια κατά παρέκκλιση σε εκτός σχεδίου περιοχή σε κατοικία και άλλα εκτός των τυχόν υπολοίπων συντελεστών (εκτός σχεδίου, παλαιότητας κ.α.) υπολογίζεται ο συντελεστής αλλαγής χρήσης κατά το Παράρτηµα Α΄ για την επιπλέον της επιτρεπόµενης για τη νέα χρήση επιφάνεια”
∆ιευκρινίζεται ότι η διατύπωση «αυθαίρετης αλλαγής χρήσης βοηθητικών χώρων σε χώρους κύριας χρήσης» του εδαφίου γ στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 της Εγκυκλίου 3/13, άρθρο 19, παρ. 5, όπου εφαρµόζεται συντελεστής δόµησης αφορά στις περιπτώσεις χώρων, που η επιφάνειά τους προ της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης δεν επαύξανε το σ.δ. (π.χ. υπόγειο µε βοηθητικές χρήσεις, ισόγειος χώρος στάθµευσης, δηµιουργία σοφίτας εντός νοµίµου στέγης κ.λ.π.).
ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ : Σε εκτός σχεδίου περιοχή είχε εκδοθεί άδεια για καταστήµατα/γραφεία µε επιτρεπόµενη δόµηση 600 τ.µ.. Σε όλο το κτίριο αυτό έγινε αυθαίρετη αλλαγή χρήσης σε κατοικίες, συµπεριλαµβανοµένης της στάθµης του υπογείου. Έστω ότι η επιτρεπόµενη δόµηση για κατοικίες στο συγκεκριµένο γήπεδο εκτός σχεδίου είναι 200 τ.µ.. Το πρόστιµο θα υπολογιστεί ως εξής: Για την επιφάνεια των 200 τ.µ. εφαρµόζεται η παρ. 5 του άρθρου 18. Για την επιπλέον της επιτρεπόµενης δόµησης για χρήση κατοικίας επιφάνεια των 400 τ.µ. εφαρµόζεται συντελεστής αλλαγής χρήσης. Για την επιφάνεια της υπόγειας στάθµης που έχει µετατραπεί σε κατοικία συντελεστής υπέρβασης δόµησης. Ο συντελεστής αλλαγής χρήσης (που επιβάλλεται στην επιφάνεια που έχει γίνει αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από κύρια σε κύρια, η οποία όµως αντίκειται στις ισχύουσες διατάξεις ως προς το επιτρεπόµενο µέγεθος της συγκεκριµένης χρήσης) εφαρµόζεται στην επιφάνεια που προκύπτει µετά την αφαίρεση της επιφάνειας της εξωτερικής τοιχοποιΐας, στην περίπτωση που η νοµιµότητά της καλύπτεται από την οικοδοµική άδεια, καθώς και των κλιµακοστασίων µε τους χώρους διέλευσης που τα εξυπηρετούν (π.χ. διαδρόµους) και των χώρων υγιεινής, στην περίπτωση που η χρήση τους διατηρείται και δεν µεταβάλλεται. Εκτός των ανωτέρω εξυπακούεται οτι σε κάθε περίπτωση εφαρµόζονται οι συντελεστές του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του ν. 4178/13 (1) µε οικοδοµική άδεια, (2) εντός σχεδίου/οικισµού ή εκτός σχεδίου, (3) Είδος χρήσης και οι λοιποί συντελεστές του ΠΑΡΑΤΗΜΑΤΟΣ του ν. 4178/13 κατά περίπτωση.
